Dolina Samborowo

Lokalizacja przebiegu ścieżki na zdjęciu lotniczym

Lokalizacja przebiegu ścieżki na zdjęciu lotniczym - grafika

widok na Dolinę Samborowofolder do pobrania

mapka do pobrania

współrzędne przystanków do pobrania

opis dostępności ścieżki

Obszar parku wyróżnia się urozmaiconą polodowcową rzeźbą terenu i bogactwem lasów (zajmują ponad 90 % powierzchni Parku). Proponujemy ścieżkę przyrodniczą w jednej z najpiękniejszych dolin TPK – Dolinie Samborowo, której nazwa została nadana na cześć księcia pomorskiego Sambora I, który w Oliwie osadził cystersów.

Na trasie ścieżki wyznaczono 10 przystanków, czas przejścia wynosi około 3 h.

TEKST ŁATWY DO CZYTANIA (ETR)

OPIS ŚCIEŻKI:

Przystanek 1. - Skraj łąki

strojnica baldaszkówka.jpgcieciorka pstraW pobliżu znajduje się murawa z wieloma roślinami zielnymi, w tym - co ciekawe - również z gatunkami ciepłolubnymi, np.: rogownicą polną, cieciorką pstrą i chabrem driakiewnikiem. Znajdziemy tu również interesującego sukulenta - rozchodnika wielkiego.

Z kolei dno doliny zajmują półnaturalne zbiorowiska trawiaste. Występują tu liczne gatunki traw (np. wiechlina łąkowa i kupkówka pospolita) a także często mylone z nimi turzyce o trójkanciastej łodydze. W czerwcu kwitnie masowo przytulia biała.

Na łące możemy spotkać również wiele ciekawych owadów, np.: efektownego pluskwiaka - strojnicę baldaszkówkę oraz liczne motyle - pazia królowej i różne gatunki rusałek: pokrzywnika, pawika, ceika, osetnika i admirała.

Godne uwagi są charakterystyczne kopce ziemi, świadczące o obecności częściowo chronionego kreta europejskiego. O zmierzchu nad doliną można ujrzeć polującego na owady nietoperza - borowca wielkiego.

 

Przystanek 2. - Początek alei dębowej

świstunka leśna

porosty na korze bukaWzdłuż drogi po prawej stronie można zaobserwować cztery okazałe dęby szypułkowe, stanowiące grupowy pomnik przyrody. Jeden z nich w czasie wichury złamał się i obecnie leży, pozostawiony do naturalnego rozpadu. W sąsiadującym ze ścieżką drzewostanie dominują buki i graby.

Wiosną oraz wczesnym latem od strony lasu słychać charakterystyczne sip-sip-sip-sip-sirr. Jest to śpiew ściśle chronionej świstunki leśnej. Ptak ten zamieszkuje głównie dojrzałe drzewostany liściaste, cechujące się skąpym podszytem.

Warto też zwrócić uwagę na specyficzne, szarozielone lub białawe plamy, widoczne na korze drzew. Są to porosty (grzyby lichenizowane) - m.in. rozsypek srebrzysty oraz kilka gatunków liszajca.

Na zboczu doliny rośnie podlegająca ochronie ścisłej przylaszczka pospolita, częściowo chronione konwalia majowa i marzanka wonna, a także szereg innych roślin runa leśnego, jak: kostrzewa leśna, zawilec gajowy, niecierpek drobnokwiatowy, kuklik pospolity, zerwa kłosowa czy szczaw gajowy. Wzdłuż ścieżki z kolei znajdziemy rośliny o właściwościach leczniczych - babkę zwyczajną i lancetowatą oraz żarnowiec miotlasty.

 

Przystanek 3. - „Gruby Dąb”

Gruby Dąb

strzyżykGruby Dąb”, czyli dąb szypułkowy o obwodzie 5,60 m i wysokości 25 m to pomnik przyrody nr 206 A. Dno doliny pomiędzy łąką a leśną drogą zajmuje las wilgotny - tzw. grąd niski.

Tak żyzne siedlisko sprzyja wielu gatunkom ptaków. Jednym z nich jest strzyżyk - gatunek bardzo mały, ale o wyjątkowo donośnym śpiewie. Przedstawicielami roślin zielnych są: marzanka wonna, gajowiec żółty, gwiazdnica wielkokwiatowa, szczawik zajęczy, konwalijka dwulistna oraz dzwonek brzoskwiniolistny. Uwagę zwraca licznie występujący barwinek pospolity. W pobliżu rosną różne gatunki drzew: buk pospolity, dąb szypułkowy, grab pospolity, jesion wyniosły, lipa drobnolistna, klon pospolity i klon jawor, topola osika, olsza czarna oraz brzoza brodawkowata.

Przy odchodzącej w bok drodze znajdują się charakterystyczne zagłębienia w zboczu, o średnicy kilkunastu metrów. Są to dawne wyrobiska żwirowni, gdzie możemy zobaczyć szereg ciepłolubnych gatunków flory.

 

Przystanek 4. - Koniec alei dębowej

powalone pomniki przyrody

Przy rozwidleniu dróg zwraca uwagę martwy dąb szypułkowy. Kończy on pomnikową aleję, na którą składa się w sumie 11 drzew w wieku od 150 do 300 lat. Część z nich została powalona przez wiatr, jednak nadal pozostają one pomnikami przyrody.

Nieopodal rośnie okazały grab. Na jego korze znajdziemy kolejny z pospolitych porostów krajowych - otwornicę gorzką - o szaro-białym zabarwieniu i charakterystycznym, gorzkim smaku (nie zaleca się próbowania, choć nie jest to gatunek trujący).

Wśród roślin runa wyróżnia się jaskier rozłogowy. Kilkadziesiąt metrów dalej możemy zapoznać się z daglezją zieloną (zwaną również jedlicą Douglasa) - szybko rosnącym gatunkiem drzewa iglastego, sprowadzonym w XIX wieku do Europy z Ameryki Północnej.

 

Przystanek 5. - Polanka w grupie luźno rosnących dębów

nerecznica

żuk wiosennyNiewielka polanka z grupą starych dębów szypułkowych. Znaleźć tu możemy interesujący gatunek flory górskiej - tojeść gajową, dąbrówkę kosmatą, przetacznika leśnego oraz kilka gatunków paproci: nerecznicę krótkoostną, samczą i szerokolistną oraz wietlicę samiczą. Na leśnej drodze rośnie sit chudy - gatunek obcy naszej florze, zawleczony tutaj przez człowieka.

Ponadto możemy tu spotkać dwa gatunki owadów koprofilnych: żuka gnojowego oraz żuka wiosennego. Poprzez zakopywanie odchodów zwierzęcych przyczyniają się do wzbogacenia podłoża w związki mineralne. Na przełomie maja i czerwca z niektórych drzew dziuplastych słychać głosy nawołujących o pokarm młodych dzięciołów.

Po prawej stronie drogi znajduje się słupek oddziałowy nr 121/122/129. W tym miejscu skręcamy w lewo, wybierając mniej uczęszczaną drogę. Doprowadzi nas ona do słupka oddziałowego nr 122/129/130 i jednocześnie do kolejnego przystanku na ścieżce dydaktycznej.

 

Przystanek 6. - Przy słupku oddziałowym nr 122/129/130

sarnaWokół nas dominuje drzewostan bukowy.

Ścieżkę prowadzącą do opisywanego punktu porastają obficie kępy turzyc: leśnej i rzadkowłosej oraz trawa - kostrzewa olbrzymia. Ponadto w runie występują takie gatunki, jak: skrzyp leśny, pokrzywa zwyczajna, kosmatka owłosiona oraz szczawik zajęczy.

Ten ustronny fragment lasu stanowi dogodne schronienie dla saren i dzików.

Z punktu nr 6. kierujemy się w lewą stronę słabo widoczną ścieżką, prowadzącą na szczyt prześwietlonego wzgórza.

 

 

Przystanek 7. - Na szczycie wzgórza

porostyW tym miejscu dobrze widać efekty prowadzonej w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym  gospodarki leśnej. Naturalny proces odnowy lasu został przyspieszony poprzez wycięcie starego drzewostanu i nasadzenie nowego. Obecnie widnieje tu młody drzewostan z takimi gatunkami drzew, jak: dąb bezszypułkowy, buk pospolity, brzoza brodawkowata, sosna zwyczajna, modrzew europejski oraz jarząb pospolity.

Przy drodze dostrzeżemy kikut złamanego starego buka. Takie pozostałości martwych drzew są doskonałym podłożem dla rozwoju drobnych bezkręgowców, roślin i grzybów, w tym porostów np. chrobotków.

Schodząc ze wzniesienia napotkamy  fragmenty granitowych głazów narzutowych, które stanowią pozostałość po ostatnim zlodowaceniu Polski.

 

Przystanek 8. - Dąb z bluszczem

bluszcz pospolity

Pień dęba rosnącego po lewej stronie drogi obrośnięty jest okazałym bluszczem pospolitym - wiecznie zielonym pnączem. W Lasach Oliwskich występuje dość często, ale niewiele jest okazów starszych, które osiągają rozmiary oraz dostęp do światła umożliwiający kwitnienie. Niestety oglądany przez nas okaz został zniszczony i usechł w skutek przecięcia jego pędu przy ziemi, co uniemożliwiło tej samożywnej roślinie pobieranie wody i soli mineralnych z gleby, niezbędnych do procesu fotosyntezy.

W sąsiedztwie dębu na żyznym i dość wilgotnym podłożu rozwinęło się bogate runo, w którym możemy dostrzec m.in. barwinka pospolitego. Kilkadziesiąt metrów dalej  rośnie stara sosna zwyczajna o specyficznej, tzw. lusterkowej korze - proponowana do objęcia ochroną jako pomnik przyrody.

 

 

Podążamy szeroką, wygodną drogą leśną. Przy rozejściu dróg wybieramy ścieżkę prowadzącą w prawo, a następnie po około 100 metrach skręcamy w lewo.

 

Przystanek 9. - przy zielonym szlaku

owoce kruszyny

W podszycie rosną m.in. bez czarny i bez koralowy - dwa azotolubne gatunki, których występowanie świadczy o dużej zawartości azotowych związków organicznych w glebie. Bez czarny kwitnie latem, jego kwiaty mają barwę białą, a pojawiające się później owoce - czarną. Bez koralowy kwitnący już wczesną wiosną ma kwiaty żółtawe, zaś owoce przybierają piękną, koralowoczerwoną barwę. Zobaczymy tutaj również leszczynę oraz kruszynę pospolitą.

Pobocze ścieżki porastają gęsto zarośla jeżyn i młode drzewa z gatunku klon jawor.

Od połowy lipca pojawiają się tutaj owocniki grzybów - mądziaka psiego oraz sromotnika smrodliwego.

 

 

Przystanek 10. - Podmokła łąka

knieć błotnalistera jajowata

Spotkamy tu takie gatunki roślin, jak: wiązówka błotna, ostrożeń warzywny i błotny, knieć błotna (popularnie nazywana kaczeńcem), kuklik zwisły, szczaw tępolistny i zwyczajny, krwawnica pospolita, podagrycznik pospolity, rdest wężownik, rzeżucha łąkowa oraz turzyca błotna. Wczesną wiosną tuż przy gruncie możemy zobaczyć liście niewielkiej śledziennicy skrętolistnej.

Dno doliny zajmuje fragment zbiorowiska łęgowego z olszą czarną, topolą osiką i brzozami. Spotkamy tu również szereg roślin nie występujących w innych częściach doliny Samborowo np. porzeczkę czarną, przytulię czepną, zawilca żółtego, a nawet podlegającego ochronie częściowej storczyka - listerę jajowatą. W pobliżu rosną okazy dwóch gatunków wierzb: iwy oraz szarej (czyli łozy) oraz płat trzciny pospolitej - największej krajowej trawy.

 

 

 

Więcej zdjęć ze ścieżki przyrodniczej można znaleźć w galerii.

Zapraszamy!!!