Inwentaryzacja zimujących pluszczy w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym

Data: 14-03-2023
pluszcz na Gościcinie (fot. Katarzyna i Krzysztof Stępniewscy) grafika
poranna toaleta pluszcza (fot. Katarzyna i Krzysztof Stępniewscy) grafika
pluszcz żerujący na Potoku Oliwskim (fot. Grzegorz Zieleniec) grafika
chwila odpoczynku (fot. Grzegorz Zieleniec) grafika

 

W sezonie zimowym 2022/2023 członkowie i sympatycy, blisko współpracującej z Parkiem, Trójmiejskiej Grupy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (TG OTOP) przeprowadzili kolejną inwentaryzację zimujących na obszarze Parku i jego sąsiedztwa pluszczy podgatunku skandynawskiego (Cinclus cinclus cinclus).

Podobnie jak podczas poprzednich inwentaryzacji prowadzonych w sezonach 2011/2012, 2014/2015 oraz 2019/2020, kontrolami terenowymi objęto potoki: Strzyża, Potok Oliwski, Potok Prochowy, Swelinia, Kacza ze Źródłem Marii, Zagórska Struga, Cedron oraz Gościcina. Każda z lokalizacji została skontrolowana co najmniej jednokrotnie, większość odcinków skontrolowano dwu – lub trzykrotnie.

Na kontrolowanym obszarze stwierdzono zimowanie czterech osobników pluszcza podgatunku nominatywnego. Pojedyncze osobniki zimowały na Zagórskiej Strudze i Gościcinie. Dwa zimujące osobniki stwierdzono na Potoku Oliwskim – najczęściej były one obserwowane w okolicach kuźni wodnej w tzw. Dolinie Schwabego. Mimo licznych kontroli nie potwierdzono obecności pluszcza na Potoku Cedron, na którym był obserwowany w trakcie poprzednich inwentaryzacji.

W naszym kraju występują dwa podgatunki pluszczy: C.c. aquaticus oraz skandynawski C.c.cinclus. Pierwszy gniazduje w górach; jest charakterystycznym ptakiem rzek i potoków zarówno w Karpatach, jak i Sudetach. Wyjątkowo wyprowadza lęgi również na niżu. Jego populacja lęgowa szacowana jest na ok. 900 par. Ptaki z tego podgatunku są osiadłe, sporadycznie notuje się osobniki koczujące na niewielkim obszarze. Część ptaków występujących wysoko w górach na okres zimy przemieszcza się nieco w dół rzek i potoków – można je wtedy obserwować w okolicach, gdzie w sezonie lęgowym się ich nie spotyka.

Osobniki drugiego podgatunku, pochodzące ze Skandynawii, odbywają regularne wędrówki na zimowiska położone nieco dalej na południe i wschód od lęgowisk, dolatując między innymi na południowe wybrzeże Bałtyku. Dzięki temu C.c. cinclus regularnie zimuje w północnej części Polski, a pojedyncze przypadki gniazdowania notowano w Borach Tucholskich oraz na Pomorzu (Dolina Słupi, okolice Żukowa). Liczebność populacji podgatunku skandynawskiego zimującej w północnej Polsce w 1993 roku szacowano na około 250 do 400 osobników. Ciekawostką jest stwierdzenie w 1993 roku w okolicach Wejherowa na Pomorzu lęgu mieszanego obu podgatunków.

Więcej informacji dotyczących pluszczy można znaleźć w wybranych publikacjach pracowników Parku udostępnionych na stronie internetowej Parku.